Η παιδαγωγική Waldorf

Ο «Παιδόκηπος Waldorf» δημιουργήθηκε στην πόλη μας από την Παιδαγωγική Ομάδα Ελεύθερης Εκπαίδευσης (2020), η οποία αποτελείται από ειδικούς και έμπειρους παιδαγωγούς με σπουδές στη Γερμανία. Το εγχείρημά (ίσως ταιριάζει καλύτερα η λέξη πρωτοβουλία) μας βασίζεται στη μέθοδο που έγινε γνωστή ως «Παιδαγωγική Waldorf». Πρόκειται για μια ολοκληρωμένη εκπαιδευτική μέθοδο που εμπνεύστηκε και δημιούργησε ο ιδρυτής του πνευματικού κινήματος της Ανθρωποσοφίας Αυστριακός φιλόσοφος, αρχιτέκτονας και παιδαγωγός Rudolf Steiner (1861-1925). Πήρε την ονομασία Waldorf από το πρώτο σχολείο που ιδρύθηκε στο εργοστάσιο Waldorf-Astoria και λειτούργησε με βάση την παιδαγωγική φιλοσοφία του Steiner. Το όραμα της Παιδαγωγικής Ομάδας Ελεύθερης Εκπαίδευσης είναι η δημιουργία μιας κοινωνίας υγιών, ελεύθερων και χαρούμενων ανθρώπων, με σεβασμό και ευαισθησία απέναντι στον κόσμο και το περιβάλλον, μια κοινωνία που θα δίνει χώρο έκφρασης στην ποικιλομορφία και θέση στη διαφορετικότητα.

Η «παιδαγωγική Waldorf» αντιμετωπίζει το παιδί ως ενιαία οντότητα που αποτελείται από σώμα, ψυχή και πνεύμα, και σκοπός της είναι κυρίως η αρμονική και υγιής ανάπτυξή του. Βλέπει τις ιδέες σαν σπόρους που μεγαλώνουν μαζί με το παιδί και ενόσω αναπτύσσεται σωματικά και ψυχικά (…παράλληλα με την σωματική και ψυχική ανάπτυξη του παιδιού). Καλλιεργεί τη χαρά για μάθηση και προτείνει μια ειλικρινή σχέση του νέου ανθρώπου με τη ζωή και τον κόσμο γύρω του. Κάθε παιδί ενθαρρύνεται και εμψυχώνεται έτσι ώστε να «θρέψει», να αναπτύξει, και εντέλει να συγκροτήσει, την προσωπικότητά του, κάτι που κατορθώνεται έμπρακτα μέσα από τη βιωματική μάθηση και την επαφή του με τη Φύση και την Τέχνη.

Οι εκπαιδευτικές πρακτικές
Από τον τρόπο που παίζει ένα παιδί μπορούμε να μαντέψουμε πώς θα αντιμετωπίσει τη ζωή του

Ελεύθερο παιχνίδι
Εξασφαλίζουμε στο παιδί άφθονο χώρο και χρόνο για παιχνίδι. Μέσω της μίμησης και του παιχνιδιού κάθε παιδί ξεχωριστά και με τον δικό του τρόπο μαθαίνει να επεξεργάζεται τα βιώματά του. Έτσι εξασφαλίζουμε μία από τις πιο βασικές προϋποθέσεις ψυχοσωματικής και πνευματικής ανάπτυξης: την ελεύθερη και αβίαστη εξέλιξη της προσωπικότητάς του.

Ρυθμός και επανάληψη
Δίνουμε μεγάλη έμφαση σε ένα δομημένο πρόγραμμα, οργανωμένο ανά ημέρα και εβδομάδα, με επαναλαμβανόμενες δραστηριότητες και «εργασίες». Έτσι προσφέρουμε στο παιδί ασφάλεια και θαλπωρή, που είναι οι ψυχοπνευματικές βάσεις για την ανάπτυξη ενός ελεύθερου πνεύματος.

Ευαισθητοποίηση του σώματος
Στον «Παιδόκηπο Waldorf» η κίνηση και η σωματική δραστηριότητα είναι αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας. Στην αυλή μας, τα παιδιά έχουν τη δυνατότητα να σκαρφαλώσουν, να πηδήσουν, να τρέξουν, να γελάσουν, χωρίς αυστηρούς περιορισμούς στις κινήσεις τους και στη σωματική τους έκφραση.

Αξιοποίηση των αισθήσεων
Τα παιδιά σ’ αυτή την ηλικία αντιλαμβάνονται τον κόσμο μέσα από τις αισθήσεις τους. Γι’ αυτό τον λόγο το περιβάλλον στον «Παιδόκηπό» μας είναι γεμάτο (οι χώροι του «Παιδόκηπού» μας είναι γεμάτοι) με χρώματα και σχήματα, με υλικά απλά και αυθεντικά όπως το ξύλο (ξύλινα παιχνίδια, έπιπλα κλπ.).

Έμφαση στις προφορικές μορφές λόγου
Βασικό ρόλο στην παιδαγωγική μας προσέγγιση παίζουν τα τραγούδια, τα ποιήματα και τα παραμύθια, τα οποία μέσω του ρυθμού και της επανάληψης καλλιεργούν άριστα τη γλωσσική ικανότητα και τη δημιουργική φαντασία των παιδιών.

Αξιοποίηση της παιδικής φαντασίας
Με τη φαντασία τους τα παιδιά ερμηνεύουν τον κόσμο και αποκτούν πολλές δεξιότητες. Γι’ αυτό τον λόγο τα περισσότερα παιχνίδια μας (πανιά, τουβλάκια, κούκλες) είναι μη τυπικά και αυστηρά δομημένα και όχι τέλεια διαμορφωμένα, ώστε πάντοτε να μένει χώρος για τη φαντασία των παιδιών και να αναπτύσσεται η δημιουργικότητά τους κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού.

Αποδοχή και τήρηση κανόνων
Μέσα από απλές καθημερινές δραστηριότητες (π. χ. τακτοποίηση των παιχνιδιών, στρώσιμο τραπεζιού) τα παιδιά συνειδητοποιούν ότι υπάρχουν κανόνες και υποχρεώσεις. Έτσι κάθε παιδί μαθαίνει να αναλαμβάνει μέσα από τη λειτουργία της ομάδας ευθύνες αντίστοιχες με την ηλικία του και αναπτύσσει τις κοινωνικές ικανότητές του.